Bãi đỗ xe là công trình quan trọng trong hệ thống giao thông, là nơi lưu giữ các phương tiện giao thông như xe máy, ô tô, xe tải, ... Ngày nay, có rất nhiều mô hình bãi đỗ xe công cộng ra đời và bài viết này sẽ chỉ ra các tiêu chuẩn bãi đỗ xe công trình công cộng cũng như các quy định về tiêu chuẩn thiết kế được cập nhật mới nhất 2022.
Vì sao cần có bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm?
Với sự phát triển của xã hội, nhu cầu sử dụng các loại hình giao thông ngày càng cao, diện tích mặt bằng ngày càng đắt đỏ dẫn đến tình trạng thiếu chỗ đỗ xe trầm trọng. Việc thiết kế bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm nhằm giảm ùn tắc giao thông, giải quyết tình trạng thiếu chỗ đỗ xe và mang lại mỹ quan cho đô thị.
Ở khu vực TPHCM có 4 bãi xe ngầm tại sân khấu Trống Đồng, công viên Lê Văn Tám, Tao Đàn, sân vận động Hoa Lư dự kiến xây dựng nhiều năm nhưng chưa dự án nào triển khai. Tại TP. Hà Nội, UBND TP vừa phê duyệt quy hoạch không gian xây dựng ngầm đô thị trung tâm đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 ở 20 quận, huyện với tổng diện tích 756km2, độ sâu tối đa 30m.
Bãi đỗ xe công cộng ngầm có mấy loại?
Có thể thấy bãi đỗ xe ngầm công cộng được chia thành các loại như sau:
Phân loại theo vị trí: Bãi đỗ xe ngầm tại đầu mối giao thông, Bãi đỗ xe ngầm tại trung tâm công cộng, Bãi đỗ xe ngầm tại các khu nhà ở, Bãi đỗ xe ngầm tại khu công nghiệp, Bãi đỗ xe ngầm tại khu vui chơi giải trí, Bãi đỗ xe ngầm tại các khu phố cổ.
Phân loại theo cấp quản lý: Bãi đỗ xe ngầm cấp đô thị, Bãi đỗ xe ngầm cấp huyện, Bãi đỗ xe ngầm cấp phường
Phân loại theo quy mô:
- Loại cực lớn: số lượng chỗ đỗ hơn 500 xe
- Loại lớn: số lượng chỗ đỗ 300 đến 500 xe
- Loại trung bình: số lượng chỗ đỗ 50 đến dưới 300 xe
- Loại nhỏ: số lượng chỗ đỗ nhỏ hơn 50 xe
Phân loại theo công nghệ sử dụng:
- Bãi đỗ xe truyền thống: thềm dốc
- Bãi đỗ xe cơ giới hoá (tự động hoá)
Bãi đỗ xe công cộng ngầm kiểu thềm dốc có đặc điểm là đơn giản và tiết kiệm nên được áp dụng khá rộng rãi. Các bãi đỗ xe kiểu này có chiều cao tối đa là 5 tầng và sức chứa tối đa xấp xỉ 500 xe, Tầng để xe có loại thềm dốc song song, dốc ngược nhau, dốc xen kẽ và dốc xoắn ốc.
Bãi đỗ xe công cộng ngầm áp dụng công nghệ tự động hóa và sử dụng thang máy để nâng ô tô theo phương thẳng đứng. Áp dụng công nghệ này cho phép xây dựng nhiều tầng, tiết kiệm diện tích và tăng khả năng đậu xe. Tuy nhiên, những bãi đỗ xe ngầm như vậy khá phức tạp và tốn kém nên không phổ biến ở các nước đang phát triển.
Ngoài ra để kinh doanh bãi đỗ xe ngầm cần phải có các bộ phận chức năng cơ bản sau:
- Khu vực hành chính
- Khu vực kỹ thuật
- Khu vực bảo dưỡng
- khu vực dịch vụ công cộng
Tiêu chuẩn bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm
Về vị trí
- Bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm phải có vị trí phù hợp với quy hoạch đô thị, quy hoạch mạng lưới giao thông và quy hoạch hệ thống dịch vụ công cộng đô thị đã được phê duyệt.
- Các bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm cần bố trí tại các khu vực có mật độ giao thông đông đúc, nhu cầu đỗ xe cao.
Bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm được phép thiết lập trên đường phố, quảng trường, sân vườn, công viên và những nơi khác không có công trình xây dựng. Không được đặt gần trường học, nhà trẻ, bệnh viện, nhà nghỉ, hoặc trong khu vực được bảo vệ của sông và hồ chứa nước.
- Bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm phải tiếp cận được với hệ thống giao thông công cộng.
Về quy mô
- Bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm phải sử dụng hợp lý quỹ đất đô thị, phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội của đô thị, phù hợp với các đối tượng tham gia giao thông chính.
- Quy mô bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm được thiết kế tùy theo loại xe lưu giữ, phương thức hoạt động, khai thác và giải pháp quy hoạch. Chiều cao thông thủy của khu vực lưu thông, đỗ xe phải cao hơn chiều cao xe tối thiểu 0,2m và không nhỏ hơn 2m.
Ứng dụng công nghệ
- Công nghệ vận hành của bãi xe công trình công cộng ngầm được xác định dựa theo điều kiện kinh tế kỹ thuật. Ưu tiên các công nghệ tiên tiến.
Một số loại công nghệ hỗ trợ:
- Trong bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm nên bố trí các công trình phục vụ như kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa nhỏ, rửa xe cũng như các phòng kỹ thuật như trạm bơm, trạm cứu hỏa, cấp thoát nước, máy biến áp ở tầng trên cùng.
- Trong bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm không được sử dụng tường ngăn để ngăn cách các chỗ đậu xe.
- Bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm nếu có 2 tầng thì tại cửa ra từ các tầng vào cầu thanh và thang máy phải có đệm áp lực.
- Các khu vực kỹ thuật phụ trợ như trạm bơm tự động phun nước chữa cháy, hút nước ngầm và nước rò rỉ, cấp điện, thông gió, sưởi ấm các phòng phải được cách ly với khu vực đỗ xe bằng tường ngăn cháy.
Lưu ý: Bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm là một trong những loại hình dịch vụ cơ bản mà các thành phố cần triển khai. Trong đô thị, bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm không tồn tại đơn lẻ mà phải gắn với các hệ thống công trình ngầm khác như kỹ thuật công trình giao thông, kỹ thuật công trình thương mại, dịch vụ ... cũng như các công trình trên mặt đất. Vì vậy, khi xây dựng bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm phải tính đến vị trí của bãi đỗ xe và sự kết nối với toàn bộ hệ thống các công trình ngầm khác trong đô thị, tránh tình trạng xây dựng tùy tiện bãi đỗ xe công trình công cộng ngầm để phục vụ trước mắt dẫn đến tình trạng chắp vá, thiếu đồng bộ, gây khó khăn cho sự phát triển sau này của thành phố.
