Đối tượng thanh tra và bối cảnh
Thanh tra Ngân hàng Nhà nước công bố kết luận về việc thanh tra hoạt động kinh doanh vàng.
6 đơn vị bị thanh tra gồm: 4 doanh nghiệp (SJC, PNJ, Bảo Tín Minh Châu, Doji) và 2 ngân hàng (Eximbank, TPBank).
Cuộc thanh tra diễn ra sau biến động mạnh của thị trường vàng vào tháng 5/2024 với giá tăng kỷ lục và chênh lệch lớn so với thế giới.
Các điểm tích cực ghi nhận
Các doanh nghiệp và ngân hàng cơ bản tuân thủ quy định về mua bán vàng miếng, giấy phép, báo cáo số liệu, niêm yết giá.
Có chuyển biến tích cực trong việc phòng chống rửa tiền, lập chứng từ, kê khai thuế tương đối đúng luật.
Những sai phạm và nguyên nhân chung
Nhiều vi phạm, thiếu sót xuất phát từ:
Sự thiếu nghiêm túc của lãnh đạo, nhân viên trong việc tuân thủ pháp luật.
Hiểu sai hoặc thực hiện chưa nhất quán Nghị định 24/2012 về quản lý thị trường vàng.
Vi phạm cụ thể tại Eximbank
Rút ngắn thao tác kiểm đếm vàng và tiền, tạo điều kiện cho giao dịch ảo.
Khách hàng và nhân viên chỉ ký chứng từ mà không thực giao dịch, lợi dụng chênh lệch giá để sinh lời.
khách hàng chiếm 15% doanh số vàng miếng tại Eximbank trong thời gian thanh tra.
Vi phạm luật phòng chống rửa tiền:
Không báo cáo các giao dịch giá trị lớn.
Không lập hoặc lập sai thời điểm hóa đơn.
Bị xử phạt hành chính 400 triệu đồng, và bị yêu cầu chấn chỉnh ngay các vi phạm.
Vi phạm tại TPBank
Không báo cáo đầy đủ hoạt động kinh doanh vàng miếng.
Nhận vàng giữ hộ mà không niêm phong, không ghi số series – rủi ro cao và có dấu hiệu cạnh tranh không lành mạnh.
Quy trình nội bộ về giữ hộ vàng thực hiện không nhất quán, nhiều sai sót về:
Thu phí thừa thiếu.
Chứng từ kế toán sai thông tin.
Có dấu hiệu vi phạm phòng chống rửa tiền, không báo cáo đầy đủ các giao dịch đáng ngờ.
Vi phạm của TPBank đã được chuyển sang Bộ Công an để xử lý.
