Làn sóng đầu tư vào trung tâm dữ liệu
Năm 2022, tại Việt Nam đã chứng kiến cuộc đua đầu tư xây dựng Data Center giữa các doanh nghiệp công nghệ.
Cuối năm 2022, VNG đưa vào khai thác Data Center thứ 2 tại Tân Thuận có quy mô 7.800 m2, diện tích sàn sử dụng 12.400 m2. VNG Data Center sẽ cung cấp 410 tủ rack (tủ lắp đặt servers), sau đó sẽ mở rộng lên đến 1.600 tủ rack.
Trước đó, tháng 10/2022, Viettel cũng ra mắt hệ sinh thái Viettel Cloud có hạ tầng Data Center nhiều nhất Việt Nam với 13 trung tâm, quy mô hơn 9.000 tủ rack, trên 60.000 m2 mặt sàn. Viettel cho biết, sẽ đầu tư thêm 10.000 tỷ đồng vào Viettel Cloud để mở rộng quy mô lên 17.000 tủ rack vào năm 2025. Lộ trình tới năm 2030, mức đầu tư sẽ được nâng lên 40.000 tỷ đồng với quy mô 34.000 tủ rack...
Vào tháng 8/2022, cũng tại Tân Thuận, Tập đoàn CMC đã khai trương Data Center Tân Thuận, có diện tích sàn sử dụng 12.000 m2 và xấp xỉ 3.000 m2 không gian dành cho thiết bị công nghệ thông tin (CNTT) với quy mô 1.200 tủ rack, có tổng công suất thiết kế lớn tới 12.000 kW và hỗ trợ tới 3 triệu vCPU.
Công ty trung tâm dữ liệu của Úc, Edge Centres, đã mở rộng sang châu Á, với việc triển khai trung tâm dữ liệu đầu tiên có tên EC51 tại TP.HCM với sự cộng tác của Đại học Quốc gia Việt Nam. Tập đoàn cũng có kế hoạch cho một cơ sở bổ sung tại quận 1, TP.HCM.
GAW Capital đã mua lại khu đất xanh tại Khu Công nghệ cao Sài Gòn tại TP.HCM. Trung tâm dữ liệu dự kiến sẽ rộng hơn 18.000 m2 và hỗ trợ công suất 20 MW.
NTT GDC và công ty Việt Nam Quang Dũng Technology (QD.Tek) đã cùng phát triển một trung tâm dữ liệu mới đặt tại Khu Công nghệ cao Sài Gòn, sẽ hỗ trợ 6 MW công suất, với ngày ra mắt dự kiến là năm 2024.
Bên cạnh đó, các ông lớn công nghệ tại Việt Nam như VNPT đang sở hữu 8 Data Center đặt tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ… đạt chuẩn phòng máy chủ Tier 3. Hay như FPT đang có 3 Data Center lớn và sắp đưa vào vận hành Data Center 20.000 m2, cung cấp 3.600 tủ rack tại TP.HCM; MobiFone sẽ xây Data Center tại Hòa Lạc…
Như vậy, đến hết năm 2022, Việt Nam đã có khoảng 30 Data Center của các doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư, đi vào hoạt động với doanh thu gần 5.000 tỷ đồng/năm. Theo đó, miền Bắc chiếm hơn 46%, miền Nam chiếm hơn 35% và miền Trung chiếm hơn 18%. Thị phần điện toán đám mây hiện chủ yếu nằm trong tay các doanh nghiệp nước ngoài. Các doanh nghiệp Việt chỉ chiếm khoảng 20% thị phần.
Hiện có nhiều nhà đầu tư công nghệ và viễn thông đến từ châu Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản có nhu cầu thuê đất hoặc thuê tòa nhà để xây dựng, phát triển các Data Center tiêu chuẩn quốc tế, với diện tích 10.000 - 30.000 m2 xung quanh các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng. Công ty nghiên cứu thị trường quốc tế ResearchAndMarkets đánh giá, Việt Nam là một trong 10 thị trường mới nổi toàn cầu, đạt doanh thu khoảng 858 triệu USD (tương đương 20.000 tỷ đồng) trong năm 2020, dự đoán mức tăng trưởng kép hàng năm gần 15% cho đến năm 2026.
TP.HCM được ưu tiên đặt cơ sở cho các trung tâm dữ liệu
Cushman & Wakefield vừa phát hành báo cáo thường niên lần thứ tư, xếp hạng các thị trường trung tâm dữ liệu trọng điểm trên toàn thế giới. Bảng xếp hạng được đánh giá theo 13 tiêu chí bao gồm quy mô thị trường, kết nối cáp quang, chi phí điện năng và rủi ro môi trường, nhằm xác định năng lực cạnh tranh của các thị trường trung tâm dữ liệu trên thế giới.
Trong khi phần lớn các thị trường lớn nhất tại châu Á Thái Bình Dương đang chịu áp lực giá đất tăng đặc biệt cao, chỉ có TP.HCM nằm trong nhóm 10 toàn cầu các thị trường có giá đất phải chăng cho trung tâm dữ liệu. Các thị trường khác cùng nhóm bao gồm: Columbus, Santiago, Johannesburg, Atlanta, Nashville, Phoenix, Austin, Denver và Chicago.
Theo báo cáo của VARS, tại TP.HCM ghi nhận mức giá thuê đất khu công nghiệp cao nhất cả nước, dao động từ 180 - 300 USD/m2/chu kỳ thuê. Việt Nam có rất nhiều yếu tố cho thấy tiềm năng phát triển lớn về trung tâm dữ liệu trong tương lai, với hơn 70% tỷ lệ dân số đã sử dụng internet.
“Cơ sở hạ tầng dữ liệu và kỹ thuật số của Việt Nam hiện tại còn phân tán và kém phát triển so với quy mô dân số của thị trường và nhu cầu sử dụng dịch vụ internet”, bà Trang Bùi, Tổng giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam nói và cho biết: “Tuy nhiên, hạn chế trên đồng thời cũng lại là cơ hội cho các nhà đầu tư tham gia và xây dựng trung tâm dữ liệu từ sớm. Theo ghi nhận của chúng tôi, phần lớn các nhà phát triển nước ngoài đến với Việt Nam sẽ mong muốn thông qua việc kí kết hợp tác với các nhà phát triển nội địa”.
Khu vực phía nam TP.HCM được ưu tiên đặt cơ sở cho các trung tâm dữ liệu, đặc biệt là các nhà cung cấp nền tảng dịch vụ đám mây, nhờ vào việc đảm bảo nguồn điện và độ trễ dữ liệu. Tuy nhiên, giá đất tại TP.HCM cũng tăng lên trong bối cảnh quỹ đất ngày càng khan hiếm và nguồn cung cấp điện hiện tại hoặc tương lai vẫn còn hạn chế; điều này đang thúc đẩy các dự án phát triển trung tâm dữ liệu đến các tỉnh lân cận như Bình Dương hoặc Đồng Nai.
Tốc độ cạnh tranh giữa trung tâm dữ liệu và các loại tài sản khác đã trở nên gay cấn trong năm vừa qua. Những trung tâm hậu cần hay những hộ gia đình có khu đất phát triển tương đối lớn đang được chú ý để chuyển sang trung tâm dữ liệu.
So với các loại bất động sản khác, trung tâm dữ liệu có lợi thế do các yêu cầu về địa điểm ít khắt khe hơn, và khi vận hành cũng không làm thay đổi tình hình giao thông tại đó, một vấn đề mà địa phương rất quan tâm. Tuy nhiên, các trung tâm dữ liệu yêu cầu mức tiêu thụ điện năng khá lớn và liên tục nhằm hạn chế tối đa độ trễ trong quá trình truyền dữ liệu.
Vì sao đua nhau đầu tư vào Data Center?
Có nhiều lý do xuất hiện làn sóng đầu tư Data Center tại Việt Nam thời gian qua. Đó là việc Luật An ninh mạng có hiệu lực từ ngày 1/10/2022 quy định, doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ tại Việt Nam phải lưu trữ thông tin, dữ liệu người dùng Việt Nam trong nước, nên hàng loạt ông lớn xuyên biên giới như Google, Facebook, Apple… phải thuê máy chủ tại Việt Nam.
Cùng với đó, làn sóng đầu tư của doanh nghiệp FDI cũng dẫn tới nhu cầu về lưu trữ và xử lý dữ liệu của các tập đoàn đa quốc gia; thị trường thương mại điện tử đang trên đà bùng nổ, các doanh nghiệp điện toán đám mây và công nghệ tài chính (fintech) đang phát triển…
Chuyên gia công nghệ Vũ Minh Trí nhận xét, cơ hội lớn đang mở ra với doanh nghiệp Việt, khi có tới 80% tổ chức đang sử dụng dịch vụ công nghệ đám mây của các “ông lớn” nước ngoài. Dư địa của thị trường Việt Nam vẫn còn rất lớn và sẽ tăng trưởng nhanh trong những năm tới. Chính vì vậy, các doanh nghiệp đã và đang đầu tư xây dựng, đặt các Data Center, tăng cường một số dịch vụ tại Việt Nam để đáp ứng yêu cầu của Luật An ninh mạng.
Nhưng yếu tố quan trọng nhất là Việt Nam đang chuyển đổi số mạnh mẽ, nhu cầu lưu trữ, xử lý dữ liệu tăng cao. Trong định hướng phát triển nền kinh tế số, Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ có 100% cơ quan sử dụng điện toán đám mây, trong đó 70% doanh nghiệp sử dụng dịch vụ điện toán đám mây do doanh nghiệp Việt cung cấp. Đây là cơ sở để doanh nghiệp Việt mạnh tay đầu tư cho Data Center.
Còn theo ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT, Việt Nam đang xây dựng các cơ sở dữ liệu quốc gia và cần có những trung tâm dữ liệu lớn để đặt máy chủ, hệ thống lưu trữ dữ liệu… Đây cũng là nhu cầu tất yếu khi các doanh nghiệp phải dịch chuyển lên điện toán đám mây.
“Cùng với các Data Center, Việt Nam cần phát triển một hệ sinh thái dịch vụ và công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), Blockchain… Muốn vậy, Việt Nam cần tập trung đẩy mạnh chính sách và quy hoạch các khu vực dành cho Data Center. Ngoài ra, chúng ta phải đầu tư thêm các tuyến cáp biển trong nước và quốc tế, bởi hiện nay, số lượng tuyến cáp ở Việt Nam đang ít hơn so với các nước Malaysia, Philippines…”, ông Tú đề xuất.
Ông Nguyễn Đình Tuấn, Giám đốc Kỹ thuật Viettel IDC cũng nhận xét, rào cản lớn cho các nhà cung cấp Data Center là cơ chế chính sách vẫn chưa được đẩy nhanh, dẫn đến việc ban hành luật, nghị định, thông tư hướng dẫn chưa thực sự đầy đủ, sát sao.
“Thực trạng về nguồn tài nguyên điện cũng là thách thức thứ hai đối với thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam. Xu hướng tiêu dùng điện ngày một nhiều, trong khi điện là một trong những yếu tố không thể thiếu trong dữ liệu. Điều này có thể ảnh hưởng tới chất lượng của các trung tâm dữ liệu không được đảm bảo”, ông Tuấn chỉ rõ.
Ông Vũ Minh Trí bổ sung, ngoài hành lang pháp lý rõ ràng và phải đi trước công nghệ, thì phải chú trọng hài hòa bảo đảm an ninh mạng và khuyến khích những doanh nghiệp đến hoạt động, đặt máy chủ lưu trữ ở những trung tâm này.
Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, năm 2023 sẽ là năm về dữ liệu. Với thông điệp đó, năm 2023 được dự báo sẽ bùng nổ việc lưu trữ, xử lý dữ liệu và cũng là cơ hội cho doanh nghiệp Việt giành thị phần từ nhà cung cấp nước ngoài.
