Theo tài liệu thẩm định dự thảo nghị quyết của Chính phủ về đấu giá quyền sử dụng đất, Bộ Tư pháp nhận xét hoạt động đấu giá đất thời gian qua có nhiều bất cập: trường hợp người tham gia trả giá cao bất thường rồi bỏ cọc, có dấu hiệu cấu kết thao túng giá làm nhiễu loạn thị trường.
Để khắc phục, Bộ Tư pháp đề xuất người bỏ cọc đấu giá đất phải bồi thường toàn bộ các chi phí tổ chức, dịch vụ đấu giá phát sinh. Cụ thể, nếu trúng đấu giá mà không nộp tiền sẽ bị cấm tham gia từ 2 đến 5 năm; nếu trúng nhưng nộp chưa đầy đủ sẽ bị cấm từ 6 tháng đến 3 năm.
Bộ Tư pháp cũng đề xuất nâng mức tiền đặt cọc khi cá nhân tham gia đấu giá quyền sử dụng đất lên tối thiểu 20% và tối đa 50%. Hiện quy định đặt cọc là 5%–20% với cá nhân và 10%–20% với tổ chức.
Đại diện soạn thảo cho rằng mức đặt cọc cao hơn sẽ hạn chế người lợi dụng án thiệu mức thấp để trục lợi, góp phần minh bạch hơn trong đấu giá. Tuy nhiên, đề xuất cũng có rủi ro là thu hút ít người tham gia đấu giá hơn, từ đó có thể làm giảm cạnh tranh và ảnh hưởng đến giá trúng đấu giá so với giá khởi điểm.
Nếu được Chính phủ thông qua, nghị quyết sẽ có hiệu lực ngay từ ngày ban hành và kéo dài đến ngày 28/2/2027.
Với những thay đổi này, nhà đầu tư và người dân tham gia đấu giá đất cần lưu ý tới việc nộp tiền đặt cọc đầy đủ và chịu trách nhiệm cao hơn nếu rút lui giữa chừng, nhằm tránh mất quyền tham gia trong khoảng thời gian dài và phải chịu khoản bồi thường theo quy định mới.
