Trong báo cáo mới đây của Chính phủ gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị mở rộng các loại đất thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua hình thức thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất ở hoặc đất ở và đất khác, tại dự thảo Luật Đất đai sửa đổi.
Nhận xét về vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) cho biết, quy định trên vẫn giữ nguyên như Luật Nhà ở 2014, là chủ đầu tư chỉ được nhận chuyển quyền sử dụng đất ở để xây dựng dự án nhà thương mại.
Quy định này vốn đã không thống nhất với Luật Đất đai 2013, khi luật cho phép tổ chức kinh tế nhận chuyển quyền sử dụng đất phù hợp với quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, gồm cả dự án nhà thương mại.
Theo ông Châu, điểm tích cực của điểm b khoản 1 Điều 127 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định “Đối với trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại thì chỉ được thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất ở” sẽ chấm dứt ngay tình trạng một số nhà đầu tư tư nhân mua gom, thâu tóm đất đai để trục lợi hoặc chiếm hưởng chênh lệch địa tô không chính đáng.
Tuy nhiên, điểm b khoản 1 Điều 127 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cũng có mặt hạn chế do có thể dẫn đến hệ quả trong khoảng 5-7 năm tới đây, thị trường bất động sản nhà ở thương mại sẽ tiếp tục thiếu quỹ đất, dẫn đến thiếu nguồn cung nhà ở thương mại.
Nguyên nhân là do tổ chức phát triển quỹ đất chưa thể bảo đảm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội nên sẽ vô hình chung quy định này làm lợi cho các nhà đầu tư đã có sẵn quỹ đất dự án nhà ở thương mại nhất là chủ đầu tư các dự án khu đô thị, nhà ở thương mại quy mô lớn có cơ hội chiếm lĩnh thị trường.
Có thể phải sau 5-7 năm nữa thì Tổ chức phát triển quỹ đất của nhà nước mới có đủ năng lực và nguồn lực tài chính để thực hiện được việc phát triển quỹ đất bảo đảm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội để giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất.
Lúc đó, các chủ đầu tư sẽ không còn nhu cầu tự đi mua đất mà được tiếp cận quỹ đất công khai, minh bạch qua đấu giá, đấu thầu, giúp thị trường cạnh tranh lành mạnh.
Do đó, HoREA đề nghị bổ sung hình thức thỏa thuận nhận quyền sử dụng loại đất khác, bên cạnh đất ở, để thực hiện dự án nhà thương mại, tại dự thảo Luật Đất đai sửa đổi.
Về gợi ý thí điểm chủ đầu tư được nhận chuyển quyền sử dụng đất ở và đất khác để xây nhà thương mại, HoREA cho rằng không cần thiết. Bởi vấn đề mấu chốt là phải định giá đất chuẩn xác để thu đúng, đủ và kịp thời tiền sử dụng, thuê đất vào ngân sách nhà nước.
