Bối cảnh chung
Thanh tra Chính phủ đang triển khai kế hoạch thanh tra chuyên đề năm 2025 với quy mô lớn, trải rộng gần 900 dự án tại các bộ, ngành và địa phương trên cả nước. Đây là động thái nhằm tăng cường kiểm soát các dự án đầu tư công, bất động sản, năng lượng… đang có dấu hiệu chậm tiến độ, vướng mắc, gây thất thoát, lãng phí.
Trọng tâm tại Đồng Nai
85 dự án tại Đồng Nai nằm trong diện bị thanh tra.
8 dự án Thanh tra Chính phủ trực tiếp thanh tra gồm:
1. Dự án khu đô thị dịch vụ Amata Long Thành 1 với quy mô hơn 55ha do Công ty Cổ phần đô thị Amata Long Thành – Khu đô thị dịch vụ Chi nhánh 1 làm chủ đầu tư, tổng mức đầu tư hơn 6.590 tỉ đồng.
2. Dự án khu đô thị du lịch Long Tân với quy mô 332ha do Tổng công ty cổ phần Đầu tư phát triển xây dựng (Tập đoàn DIC) làm chủ đầu tư, có tổng mức đầu tư trên 4.751 tỉ đồng.
3. Dự án khu dân cư dịch vụ và du lịch Cù lao Tân Vạn với quy mô hơn 48ha do Công ty cổ phần đầu tư Tín Nghĩa Á Châu làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư hơn 3.082 tỉ đồng.
4. Dự án cải tạo cảnh quan và phát triển đô thị ven sông Đồng Nai với diện tích 8,4ha do Công ty cổ phần đầu tư xây dựng kiến trúc Toàn Thịnh Phát làm chủ đầu tư, với tổng mức vốn đầu tư 2.132 tỉ đồng.
5. Dự án Nhà máy điện năng lượng mặt trời Lộc Ninh 3 quy mô hơn trên 149ha do Công ty Cổ phần năng lượng Lộc Ninh 3 làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư 3.664 tỉ đồng.
6. Dự án khu dân cư theo quy hoạch diện tích hơn 40,1ha do Công ty Cổ phần Long Thành Riverside làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư hơn 1.542 tỉ đồng.
7. Dự án Nhà máy thủy điện Đức Thành diện tích 7,8ha do Công ty Cổ phần thủy điện Trường Sơn - Bình Phước làm chủ đầu tư, có tổng mức đầu tư 1.991 tỉ đồng.
8. Dự án khu dân cư Phước Thắng diện tích 56,5ha do Công ty TNHH công nghiệp – bất động sản và xây dựng Song Phương làm chủ đầu tư, tổng mức vốn hơn 1.844 tỉ đồng.
77 dự án còn lại giao cho Thanh tra tỉnh Đồng Nai thực hiện, chủ yếu là các dự án khu dân cư thương mại và trang trại chăn nuôi.
8 dự án bị thanh tra trực tiếp – điểm đáng chú ý
Các dự án này có điểm chung là:
Quy mô lớn, vốn đầu tư từ hơn 1.500 đến gần 7.000 tỷ đồng, trải dài các lĩnh vực: khu đô thị, nhà máy điện, thủy điện, phát triển cảnh quan ven sông…
Chủ đầu tư đa dạng, từ các công ty bất động sản lớn (Amata, DIC, Toàn Thịnh Phát…) đến các công ty năng lượng.
Đây là những dự án có thể có vướng mắc về pháp lý, giải phóng mặt bằng, tiến độ hoặc thủ tục đầu tư.
Các dấu hiệu/sai phạm phổ biến được cảnh báo
Thanh tra Chính phủ nêu ra một loạt biểu hiện tiêu cực hoặc sai phạm thường gặp:
Cấp phép đầu tư, giấy chứng nhận không đúng quy định.
Lựa chọn nhà đầu tư không minh bạch (không qua đấu giá/đấu thầu).
Giao đất, cho thuê đất sai quy trình hoặc khi chưa có quyết định chính thức đã tiến hành giải phóng mặt bằng.
Chậm triển khai, không đảm bảo tiến độ đã cam kết.
Các dấu hiệu này thường là nguyên nhân khiến lãng phí đất đai, nguồn lực đầu tư và tiềm ẩn nguy cơ thất thoát ngân sách.
Mục tiêu và yêu cầu của đợt thanh tra
Xác định nguyên nhân của các khó khăn, vướng mắc.
Kiến nghị sửa đổi, bổ sung chính sách nếu cần thiết.
Phát hiện và xử lý sai phạm (nếu có).
Các đoàn thanh tra phải báo cáo kết quả trước ngày 20/9/2025 – cho thấy tính khẩn trương và quyết liệt trong chỉ đạo.
Nhận định và tác động
Về chính sách: Đây là đợt thanh tra mang tính rà soát, "làm sạch" hệ thống đầu tư và quản lý dự án địa phương, hướng tới cải thiện khung pháp lý và nâng cao hiệu quả sử dụng đất, vốn, thời gian.
Về kinh tế - xã hội: Việc thanh tra có thể khiến nhiều dự án chậm triển khai hơn trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài sẽ giúp lập lại trật tự, tăng tính minh bạch và trách nhiệm của chủ đầu tư.
Về pháp lý: Nếu phát hiện sai phạm, có thể dẫn đến xử lý hành chính, hình sự hoặc thu hồi đất, thu hồi dự án.
