Tôi đi mua nhà: Ông bố 3 con mua nhà ở Canada sau 1 tháng định cư

Mua nhà vì... đi thuê khó quá! 

Chúng tôi có 3 cháu nhỏ, khi biết gần như phần lớn các chủ nhà đều lịch sự từ chối "xin lỗi bạn không phù hợp" hay "nhà này không phù hợp với gia đình bạn" hoặc nếu có thì phải chấp nhận giá thuê khá cao gần với mức giá thuê airbnb tính theo ngày. Còn lý do bị từ chối thì chắc mọi người cũng dễ dàng đoán được. Lúc đầu chưa hiểu chuyện nên cũng hơi khó chịu một chút nhưng sau khi đoán ra được lý do thì cũng thông cảm cho chủ nhà. Ở đây, người ta coi trọng cuộc sống yên tĩnh, mà có con nít nhiều trong nhà sẽ bị ồn (do nhà toàn vật liệu nhẹ không cách âm tốt) hay lo ngại các vấn đề về an toàn. Sau này biết thêm, ai nuôi thú cưng thì tìm nhà để thuê cũng hạn chế.

Chúng tôi đổi chiến lược từ đi thuê sang tìm mua và bắt tay ngay vào việc. Đầu tiên là phải chọn nhà. Chúng tôi tiếp nhận nhiều thông tin chia sẻ của bạn bè sống lâu năm hay dân địa phương ở đây nhưng nghe nhiều cũng rối lắm. Thế nên chúng tôi tập trung vào những thứ mình cần ưu tiên để có quyết định chọn vị trí nhà phù hợp. Vì các con còn nhỏ nên chúng tôi chọn ví dụ: gần trường, trạm xe bus thành phố hay bus của trường, trung tâm thương mại.

Sau khi khoanh vùng khu vực muốn chọn, tôi đi xe bus đến hoặc nhờ bạn chở tới rồi đi bộ rảo hết các con đường. Mỗi ngày tôi đều đi khảo sát nhưng ở các con đường, khu vực khác nhau. Khi đi, thấy bất kỳ nhà nào trưng biển bán trước nhà thì check vào các app REALTOR để xem giá hay nội thất bên trong nhà. Đôi khi tôi làm ngược lại: check thông tin nhà trước rồi khoanh vùng khu vực mình muốn đi. Trong quá trình khảo sát mà gặp người địa phương thì tôi chủ động bắt chuyện hỏi thăm, có khi chính người đó cũng muốn bán nhà của họ luôn. Bằng cách này, tôi hiểu hơn về hàng xóm, tình hình an ninh hay có gì đặc biệt... Moncton nhỏ xíu nên việc đi bộ sẽ không là vấn đề lớn đâu, nếu đi ô tô sẽ nhanh nhưng cách này tôi sẽ không cảm nhận được nhiều cái thực tế ở khu vực nhà mang lại: khu vực tập trung có nhiều người vô gia cư hay dân trí thức cao... 

Tài chính sạch là vấn đề cốt lõi 

Sau khi chọn được căn nhà ưng ý, tôi chủ động xúc tiến mọi việc. Vì ở bên này, nếu kì vọng vào môi giới quá thì việc mua bán nhà sẽ bị kéo dài (trung bình closing date sẽ mất tầm 3 tuần đến 1 tháng, nếu nhà có chủ đang ở đó có thể còn lâu hơn vì phải chờ chủ nhà chuyển đi thì mình mới chuyển vào được. May mắn là căn nhà tôi mua đang trống nên tôi xin chủ cho chuyển vào sau 2 tuần thương thảo. 

Tôi nghĩ ở bất cứ đâu, chuyện tài chính vẫn là cốt lõi. Ở Moncton, Canada nơi tôi đến đối với dân mới đến, muốn vay ngân hàng bắt buộc phải down payment 35% giá trị nhà theo quy định, mặt khác tiền trong tài khoản của bạn đảm bảo đủ để thanh toán tiền vay mua nhà cho ngân hàng ít nhất trong tầm 1 năm. Như vậy, đâu đó bạn nên có ít nhất số tiền 50% giá trị căn nhà rồi hãy đi gặp ngân hàng nói chuyện. Lý do: mình mới đến, chưa có "lịch sử kiếm tiền" nên ngân hàng không dám cho vay nhiều. 

Đảm bảo tiền trong tài khoản ở Canada là tiền "sạch": tiền nằm ít nhất 30 ngày trong tài khoản ở Canada kể từ ngày chốt mua nhà, hoặc nếu tiền mới chuyển sang tài khoản ở Canada thì tiền ở Vietnam phải có trong tài khoản ít nhất 6 tháng cùng với các bằng chứng (bank statement) cho nguồn tiền được chuyển sang để tránh vụ rửa tiền. Để làm việc này, tôi cũng khá vất vả thời gian đầu do dịch vụ ngân hàng của Việt Nam không được trơn tru.

Vợ chồng tôi đã tất tả chạy ngược chạy xuôi khắp Moncton để lo chốt mọi thủ tục cho căn nhà của mình. Mọi thứ quá mới mẻ vì ở Việt Nam chúng tôi cũng chưa từng tự đi làm thủ tục mua bán nhà. Thật may mắn tôi tìm được anh tư vấn ngân hàng có vợ là luật sư nên mọi việc mới xuôi chèo mát mái. 

Thật bất ngờ, căn nhà tôi mua có lịch sử gần 100 năm 

Ngôi nhà chúng tôi chọn nằm ở một khu yên tĩnh, xung quanh có nhiều cây cối xanh mát, gồm phòng ngủ lớn, 1 văn phòng nhỏ, 3 phòng ngủ, 4 toilets, 1 phòng khách, 1 phòng ăn, 1 bếp và 1 garage. Ở Việt Nam mình đa số là nhà ống nhưng bên Canada đất rộng nên nhà nào cũng to, có khuôn viên xung quanh. 

Khi đi xem căn hộ này, chúng tôi đã ưng ngay bởi sự duyên dáng của nó. Sau này, khi chủ nhà gửi hình cũ nói về lịch sử căn nhà, chúng tôi càng tin đây là lựa chọn chính xác và càng yêu quý căn nhà hơn. 

Do tôi mua nhà giữa thời điểm dịch bệnh, nên giá nhà giảm rất nhiều. Ở bên này, rất dễ dàng tìm kiếm giá nhà, do tất cả đã được niêm yết rõ ràng trên các trang nhà đất. Nếu có nhiều người muốn mua cùng một căn thì sẽ có hình thức đấu giá công khai online. Hoặc nếu thị trường không có ai mua thì người mua có thể trả giá để có được giá tốt. Căn nhà tôi thích có giá niêm yết là 210.000 đô la Canada (khoảng 3,8 tỷ đồng), nhưng do thời điểm đó là thị trường của người mua, nên tôi đã trả giá 180.000 đô (hơn 3,2 tỷ đồng). 

Đa số người Việt chúng ta khi đi định cư là đã có một khoản tiền kha khá. Với tâm lý an cư lạc nghiệp, sự siêng năng và sự hỗ trợ tốt từ ngân hàng nên ai cũng sớm sở hữu căn nhà. Văn hoá về bất động sản của chúng ta và Canada có sự khác biệt, mỗi bên đều có mặt tốt mặt không tốt. Thế nên tôi nghĩ mua nhà hay thuê nhà không quan trọng, cái quan trọng là, khi chọn giải pháp nào thì cũng phải tính toán kĩ cho phù hợp với hoàn cảnh thực tế của mình.